A

amarantus – jedna z najstarszych roślin uprawnych świata. Ziarna amarantusa są cennym źródłem łatwo przyswajalnego białka. Jako jedno z nielicznych białek roślinnych zawiera komplet aminokwasów egzogennych, m.in. lizynę, tryptofan i metioninę. Nasiona szarłatu są również bardzo bogate w jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe, zmniejszające ryzyko miażdżycy i innych chorób układu krążenia. Amarantus to też źródło wielu składników mineralnych, w tym łatwo przyswajalnego żelaza i wapnia oraz magnezu, fosforu i potasu. Zawiera witaminy z grupy B oraz antyoksydanty – witaminy A, C i E. Ze względu na dużą zawartość błonnika korzystnie wpływa na pracę jelit. Nasiona amarantusa zawierają spore ilości skwalenu – związku hamującego starzenie się komórek. Z powodzeniem mogą spożywać go osoby z miażdżycą, cukrzycą czy hiperlipidemią. Czytaj więcej

aminokwasy – są pochodnymi różnych kwasów tłuszczowych. Aminokwasy są podstawowymi elementami wchodzącymi w skład białek, a także enzymów i hormonów peptydowych. Białka są podstawową strukturą we wszystkich żywych komórkach. Wysoką zawartość aminokwasów znajdziemy w jajach przepiórczych (wyższą niż w jajach kurzych). Czytaj więcej

aminokwasy egzogenne – aminokwasy, które organizm musi czerpać ze środowiska zewnętrznego, ponieważ nie potrafi ich zsyntetyzować. Białko zawierające aminokwasy egzogenne w proporcjach niezbędnych dla organizmu ludzkiego, nazywamy białkiem pełnowartościowym. Brak choćby jednego aminokwasu egzogennego klasyfikuje białko jako niepełnowartościowe. Białko jaja uważane jest za wzór, jeśli chodzi o źródło białka pełnowartościowego oraz udział i proporcje aminokwasów egzogennych. Wysoką zawartość aminokwasów znajdziemy w jajach przepiórczych  Czytaj więcej

F

fosfor – należy do składników budulcowych organizmu. Największe jego ilości znajdują się w kościach i zębach – około 85%, pozostała część występuje w tkankach miękkich i płynach ustrojowych. Pełni w organizmie wiele funkcji, m.in. współuczestniczy w mineralizacji kości i zębów, występuje w jądrach wszystkich komórek, uczestniczy w przemianach tłuszczu i węglowodanów, pomaga w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie, a także wchodzi w skład wielu enzymów. Zawartość fosforu w jajach przepiórczych jest wyższa niż w jajach kurzych o 0,11 mg. Czytaj więcej

K

kurkuma –  starożytna przyprawa pochodząca z Azji Południowo-Wschodniej, używana od pradawnych czasów jako barwnik i przyprawa. Wykorzystywana jest w postaci zmielonej. Jest łagodna dla przewodu pokarmowego, pobudzająca i wiatropędna. Wspomaga gojenie się ran. Redukuje cholesterol. Według najnowszych badań kurkuma jest jedną z najlepszych substancji przeciw-rakowych, wyszukuje komórki rakowe modyfikując ich DNA przez co doprowadza do ich zwalczenia, ludzie którzy jedzą duże ilości tej przyprawy, rzadziej chorują na raka. Woda kurkumowa stosowana jest w celu osiągnięcia „złotej cery”. Czytaj więcej

 

kwasy Omega 3 – stanowią wyjątkowy budulec naszych komórek. Dzięki nim błona komórkowa lepiej funkcjonuje, a to usprawnia wszystkie procesy życiowe. Wpływają na kształtowanie się i pracę mózgu, i to już od początku życia płodowego. Mają zdolność rozrzedzania krwi i uniemożliwiają przyklejanie się krwinek do uszkodzonych ścian naczyń, zapobiegając powstawaniu zakrzepów i zatorów. Przeciwdziałają też procesom zapalnym w tętnicach prowadzącym do ich stwardnienia, obniżają poziom złego cholesterolu (LDL) i podnoszą poziom dobrego (HDL), zmniejszając tempo rozwoju miażdżycy. Czytaj więcej

O

orkisz – podgatunek pszenicy zwyczajnej. Orkisz wzmacnia ciało, zapewnia dobrą krew i pogodne usposobienie. Pomaga przy zmęczeniu, spadku wydolności, problemach z sercem i układem krążenia, przy angina pectoris, alergiach, utrudnionej przemianie związków wapnia, przy wzmożonej podatności na infekcje, chorobach wątroby i nerek, by wymienić tylko niektóre. Działa „rozgrzewająco”, wspomaga, więc krążenie, jest „tłusty”, więc przyczynia się do poprawy funkcjonowania systemu nerwowego, dzięki zawartości podstawowych aminokwasów jest „wysokowartościowy, powoduje prawidłowe trawienie i lepsza budowę tkanki mięśniowej, „zapewnia dobra krew” i jest naturalnym środkiem znakomicie poprawiającym nastrój oddziałującym na psychikę. Ziarno orkiszu zawiera duże ilości białka, błonnika, nienasyconych kwasów tłuszczowych, węglowodanów, witamin, biopierwiastków. Orkisz ma łagodny, przyjemny smak i jest łatwostrawny. Czytaj więcej

P

przepiórka japońska – pochodzi od przepiórki azjatyckiej, którą udomowili Chińczycy. Hodowlą przepiórek japońskich zainteresowali się także Japończycy, którzy utrzymywali je zamknięte w ogrodzeniach swoich posiadłości. Na początku dwudziestego wieku w Japonii odkryto ich zdolności do produkcji jaj i rozpoczęto ich hodowlę na większą skalę. Samce mają rdzawą barwę piór na głowie i kołnierzu, a samice drobne cętki na szyi i piersi. Dorosłe samce osiągają 120-130 g, a samice 140-150 g. Przepiórki japońskie rozpoczynają nieśność w 6 tygodniu życia i niosą jaja przez 10-12 miesięcy. W tym okresie mogą znieść do 300 jaj o masie 10-11 g. Zapłodnienie jaj i wyląg piskląt z jaj zapłodnionych jest bardzo wysoki. Czytaj więcej

 

 

pszenica durum – triticum durum, czyli pszenica twarda, to jedna z najstarszych roślin uprawianych od wieków w Chinach, na Bliskim Wschodzie i w północnej Afryce. Pszenica durum najlepiej rośnie w suchym, kontynentalnym klimacie. Dietetycy są zgodni, że produkty na bazie pszenicy durum są dla naszego organizmu zdecydowanie korzystniejsze, zarówno pod względem odżywczym, jak i dietetycznym, niż te z pszenicy zwykłej. Ze względu na swoje właściwości (twarde bielmo, wysoką zawartość glutenu, wysoką szklistość i dużą zawartość barwników) pszenica durum wykorzystywana jest głównie do produkcji makaronów. Mąka z pszenicy durum, zwana semoliną, jest bardziej bogata w białko, tłuszcze oraz witaminy i składniki mineralne niż zwykła mąka pszenna (Triticum vulgaris). Makarony otrzymane z mąki durum charakteryzują się jasnożółtym kolorem i znacznie wyższą twardością. Czytaj więcej

S

semolina – jedna z najlepszych i najzdrowszych gatunków mąki pszennej. Otrzymywana jest ze zmielonych ziaren pszenicy durum (Triticum durum). Zawiera wiele witamin, mikro i makroelementów, m. in. wapń, fosfor, potas, żelazo, miedź, mangan, cynk, witaminy z grupy B oraz witaminę E i kwas foliowy. Zawiera też luteinę, która jest bardzo istotna dla wzroku – chroni oczy przed uszkodzeniem przez wolne rodniki. To właśnie semolinie włoskie makarony zawdzięczają swój wspaniały smak i wygląd. Makaron z semoliny ma wyjątkowy jasnożółty kolor, a po ugotowaniu nie skleja się i pozostaje al dente. Czytaj więcej

szpinak – liście szpinaku mają właściwości antynowotworowe i chronią przed miażdżycą. Właściwości lecznicze szpinaku to zasługa beta-karotenu, witaminy C oraz luteiny – znanych przeciwutleniaczy. Poza tym szpinak bogaty jest w potas, żelazo i kwas foliowy. Szpinak powinny jadać osoby zestresowane, jest on bowiem źródłem magnezu. Pierwiastek ten ma duży wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego, zdecydowanie obniża podatność na stres, wykazuje właściwości uspokajające. Zapobiega także bólom i zawrotom głowy. Czytaj więcej

słownik pojęć